Kto wymyślił stanik, czyli historia damskiego biustonosza

Starożytna historia biustonosza

Najstarsze wizerunki kobiet noszących paski materiału owinięte wokół klatki piersiowej (przypominające współczesne bandeau) pochodzą ze starożytnego Egiptu, Grecji i Rzymu. Spartanki, które jako jedne z nielicznych kobiet mogły w starożytności uprawiać sport, miały do swojej dyspozycji trzy rodzaje opasek podtrzymujących piersi: apodesmos (noszone pod ubraniem), strophion (noszone na ubraniu) oraz anamakhalistekr i mastodeton (wąskie wstążki wiązane wokół piersi).

Krótka historia stanika w Europie

Od kiedy staniki nosiły Europejki? W 2008 roku, podczas badań archeologicznych przeprowadzanych w zamku Lengberg w Tyrolu, odkryto kilka lnianych biustonoszy pochodzących z XV wieku. Niektóre z nich wyglądem przypominały współczesne staniki.

W tym okresie jednak popularność zyskiwały gorsety, często luźne, wyposażone w szerokie ramiączka i usztywniane fiszbinami ze zwierzęcych kości. W XVI wieku zaczęły stopniowo się wydłużać i usztywniać na całej długości. W XVII i XVIII wieku ich zadaniem było modelowanie sylwetki poprzez ciasne sznurowanie oraz unoszenie i ekspozycja biustu w głębokich dekoltach.

Gorsety, z krótką przerwą na rewolucję na przełomie XVIII i XIX wieku, noszono aż do początków XX wieku. W ostatnim okresie sięgały do połowy bioder i dodatkowo spłaszczały brzuch. Dążenie do znacznego modelowania i wyszczuplania talii za pomocą gorsetów dość często prowadziło do deformacji żeber, co w przypadku niektórych dziewcząt i kobiet kończyło się uszkodzeniami płuc i innych narządów wewnętrznych.

Fala emancypacji po I wojnie światowej doprowadziła do zastąpienia gorsetów biustonoszami.

Kiedy, gdzie i kto wynalazł biustonosz?

W odpowiedzi na pytanie, kto wymyślisz biustonosz, nie ma jednej odpowiedzi. Nad różnymi formami staników pracowano niemal równocześnie, a poszczególne konstrukcje uzyskiwały kolejne patenty.

Oto najważniejsze daty i nazwiska, dzisiaj nieodłącznie już związane z historią biustonoszy:

• 1886 rok, Anglia — powstaje surowy biustonosz z drutu i jedwabiu, który wyglądem bardziej przypomina sitka niż bieliznę. Surowy biustonosz zostaje opatentowany w 1887 roku i wkrótce trafia do masowej sprzedaży.

• 1889 rok, Francja — paryska gorseciarka, Herminie Cadolle, tworzy biustonosz z tiulu i jedwabiu. Delikatny stanik wyposażony w ramiączka zostaje nazwany le bien-etre, co po francusku oznacza „dobrobyt”.

• 1893 rok, Ameryka — Marie Tucek jest pierwszą w historii kobietą, która uzyskała patent na biustonosz. Jej breast supporter uznawany jest za pierwowzór klasycznych biustonoszy usztywnianych.

• 1899 rok, Niemcy — patent na „damski strój podtrzymujący biust” otrzymała Christine Hardt z Drezna. Jej projekt, jako pierwszy, posiadał ramiączka, które nie były przytwierdzone do konstrukcji biustonosza na stałe — dzięki małym guziczkom można je było odpiąć, np. do prania.

• 1912 rok, Niemcy — fabrykant gorsetów, Sigmund Lindauer, opracował i opatentował miękki biustonosz, całkowicie pozbawiony usztywnień. Ponoć inspiracją do stworzenia bielizny była podróż poślubna, podczas której mężczyzna musiał zmierzyć się z licznymi pętelkami i haczykami gorsetu świeżo poślubionej małżonki.

• 1913 rok, Ameryka — projektantka mody, Mary Phelps Jacob, niezadowolona z tradycyjnych gorsetów, które nie pasowały do jej zwiewnej sukienki wieczorowej, stworzyła prototyp stanika z dwóch chusteczek i wstążek. W ciągu kilkunastu miesięcy projektantka udoskonaliła, a następnie w 1914 roku opatentowała swój pomysł na lekki, nowoczesny biustonosz.

Kto wynalazł biustonosz sportowy?

Biustonosz sportowy powstał w odpowiedzi na potrzeby kobiet uprawiających sport. Jego celem było zapewnienie odpowiedniego wsparcia i ochrony biustu podczas intensywnych treningów, biegania, skakania i innych aktywności fizycznych. Biustonosz sportowy pomaga w minimalizowaniu ruchu biustu, redukuje napięcie na więzadłach i zmniejsza ryzyko kontuzji.

Kto wymyślił biustonosz sportowy? Na potrzebę stworzenia takiego gadżetu zwróciła jako pierwsza biegaczka, Lisa Lindhal. Prototyp sportowego biustonosza powstał z 1977 roku z... męskich slipów.

Współczesna historia biustonosza

Nowoczesne staniki są nieodłącznym towarzyszem wielu kobiet na całym świecie. Poza funkcją podtrzymania biustu staniki są także modnym elementem garderoby, który pozwala kobietom wyrazić swój styl i pewność siebie. Współczesne projekty staników obejmują różnorodne fasony, m.in. biustonosze push-up, plunge, balconette, bralette i wiele innych, dopasowanych do różnych rozmiarów i kształtów biustu.

Historia damskiego biustonosza jest fascynująca i doskonale wpisuje się w to, co dla mody charakterystyczne — ciągły rozwój, poszukiwanie komfortu i dopasowywanie do zmieniających się potrzeb kobiet. Niezależnie od tego, kto wymyślił stanik, jego wynalezienie zapoczątkowało prawdziwą rewolucję w podejściu do bielizny. Od tego momentu bielizna damska miała przede wszystkim wspierać kobiety podczas codziennych obowiązków oraz bezpiecznie i wygodnie modelować kobiece sylwetki podczas ważnych uroczystości.